Hamburg Ekonomisi Hakkında Genel Bilgi,

Başkent: Hamburg

Reel GSYİH: 117,5 milyar Avro (2017)

Nüfus: 1.830.584 (2016)

Eyalet Başkanı: Dr. Peter Tschentcher

Ekonomi, Ulaştırma ve İnovasyon Bakanı: Michael Westhagemann

1.1.Hamburg Ekonomisi

Hamburg Ekonomisi, Hamburg limanı ile birlikte gelişen ticaret üzerine kurulmuştur. Liman şehri olmasından dolayı şehirdeki ticaret geleneği, liman ile birlikte başlamış ve gelişmiştir. Hamburg şehrinin 1372 yılında Hanse şehirler birliğine dahil olmasıyla birlikte ticareti daha da artmıştır.

Hamburg; dış ticaret, lojistik ve sivil havacılık merkezi olarak bilinmektedir. Ekonominin temel sektörleri olarak finans ve hizmet sektörleri öne çıkmaktadır. Özel sektör dışında etkili alanlardan biri de kamu sektörüdür. Bu sektörler, Hamburg ekonomisinin ve GSYH’nin % 74’ünü oluşturmaktadır.

2017 yılında; finans, sigorta, emlak ve hizmet sektörleri eyalet ekonomisine % 33 oranında katkıda bulunmuştur. Bu sektörlerin, Almanya genelindeki katkı payı ise % 26 olmuştur. Ticaret, enformasyon ve komünikasyon sektörlerinin Hamburg ekonomisindeki payı % 32 civarında iken, Almanya genelinde % 20 civarına ulaşmıştır. Kamu kurumları ve diğer hizmet sektörünün katma değerdeki payı Hamburg’da % 18, Almanya genelinde ise % 22’dir. Bu değerler, hizmet sektörünün Hamburg ekonomisi için ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.

Hamburg, özellikle yenilebilir enerji ve rüzgâr enerjisi konusunda da önemli gelişme gösteren şehirler arasındadır. Hamburg’un bu özellikleri, ÇHC firmalarının Avrupa merkezlerini burada açmasına neden olmuştur. Hâlihazırda pek çok uluslararası şirketin Hamburg’da üretim tesisleri/ofisleri bulunmaktadır. Bu şirketlerden bazıları; Airbus, Philips, Mont Blanc, Tom Tailor, Otto, Edeka, Beiersdorf, Tchibo, Vattenfall, Blohm & Voss, Still, Jungheinrich , HHLA, Aurubis AG, Olympus, Hapag Loyd, Hauni, Signal Iduna, Gruner & Jahr, Körber AG, Acel Springer, Fielmann, Euler Hermes Deutschland, Hamburg Süd, Reemtsma, Hans Schwarzkopf & Henkel GmbH, Hamburg Freudenberg Gruppe, Unilever Deutschland, PwC Pricewaterhose Coopers AG, Ernst & Young GmbH ve Helm AG olarak sayılabilir.

Bu güçlü ekonomik yapı sayesinde Hamburg şehrinin GSYH’si 2017 yılında 117,5 milyar Avroyu bulmuştur. Kişi başına geliri yaklaşık 65.000 avro olan Hamburg, eyaletler arasında ilk sırada yer almaktadır.

1.2.Hamburg’un Dış Ticareti

Uluslararası şirketler sayesinde Hamburg 2017 yılında 53,4 milyar Avro değerinde ihracat gerçekleştirmiştir. 2018 yılı Ocak-Kasım arasındaki değerlere göre Hamburg’un ihracatı 46,4 milyar Avrodur. 2017 yılında Hamburg ’tan Türkiye’ye yapılan ihracatın toplam miktarı ise 458 milyon Avro olmuştur.

Diğer taraftan 2017 yılında Hamburg 66,2 milyar Avro değerinde ürün ithal etmiştir. 2018 yılı Ocak- Kasım aylık değerlere göre bu rakam 62,2 milyar Avrodur. Bu dış ticaret değerleri Almanya’da diğer eyaletlerle karşılaştırıldığında Hamburg orta sıralarda yer almaktadır. Öte yandan, Hamburg’un yüzölçümünün küçük olması dolayısıyla sanayinin gelişimine olanak sağlanamamasına rağmen eyaletin Alman ekonomisine katkısının yüksek olduğu söylenebilir.

Hamburg aynı zamanda, dünyanın üçüncü büyük sivil havacılık merkezidir. Airbus’ın en önemli üretim merkezlerinden biri Hamburg’da bulunmaktadır. Buna bağlı olarak Fransa Hamburg’un en önemli ticari partneridir. 2017 yılında Türkiye, Hamburg’un ihracatında 1,09 milyar Avro ile % 1,6’lık paya sahiptir. 2018 yılı Ocak-Ağustos Aylık verilere göre bu rakam 886 milyon Avrodur.

Diğer bir husus da Hamburg’dan Rusya’ya yapılan ihracattır. Rusya’nın, Hamburg ve çevresinde bulunan şirketler için önemli bir pazar olduğu, istatistik veriler ile de kanıtlanmıştır. Rusya’ya 2013 yılında 1 milyar Avroluk ihracat yapılırken, bu rakam 2015 yılında sadece 227 milyon Avro civarında olmuştur. 2017 yılında ise Hamburg’dan Rusya’ya yapılan ihracat 941 milyon avroya yaklaşmıştır.

2014 yılında Hamburg’un ülkemize ihracatı, 320 milyon Avro civarında olurken; bu rakam 2015 yılında 967 milyon Avroyu geçmiştir. 2017 yılında bu değer 458 milyon Avro olmuştur. 2018 yılı Ocak-Ağustos arası aylık değerlere göre bu rakam 446 milyon Avro olarak gerçekleşmiştir.

Hamburg’un 2017 yılında en fazla ihracat gerçekleştirdiği ilk on ülke şu şekildir:

1. Fransa (10,8 Milyar Avro)

2. Çin Halk Cumhuriyeti (5,5 Milyar Avro)

3. ABD (4,3 Milyar Avro)

4. İngiltere (4 Milyar Avro)

5. Birleşik Arap Emirlikleri (3,8 Milyar Avro)

6. Hollanda (1,98 Milyar Avro)

7. İtalya (1,29 Milyar Avro)

8. Polonya (1,25 Milyar Avro)

9. İsveç (1,2 Milyar Avro)

10.Macaristan (1,1 Milyon Avro)

Hamburg eyaletinin sivil havacılık sektöründe önemli bir konumda olması, ihracatının ürün bazındaki dağılımına da yansımıştır. Hava taşıtları, petrol ürünleri ve farmasotik ürünler ihracatın önemli kalemleridir.

Hamburg eyaletinin 2017 yılında en fazla ihraç ettiği 10 ürün:

1. Hava taşıtları (30,7 Milyar Avro)
2. Petrol ürünleri (2,5 Milyar Avro)
3. Şasi, Motorlar ve Otomotiv Yedek Parçalar (921 Milyon Avro)
4. Tıbbi Cihazlar ve Ortopedik Düzenekler (906 Milyon Avro)
5. Takı, Altın ve Gümüş Ürünleri (841 Milyon Avro)
6. Ticari Amaçlı Altın (813 Milyon Avro)
7. Kimyasal Nihai Ürünler (736 Milyon Avro)
8. Su Taşıtları (695 Milyon Avro)
9. Yük çıkarma, Asansör ve İstihraç Ekipmanları (693 Milyon Avro)

10.Adı Başka Yerde Olmayan Makineler (688 Milyon Avro)

Hamburg eyaleti 2017 yılında 66,2 milyar avro değerinde ürün ithal etmiştir. 2018 yılı Ocak-Kasım arası değerlere göre bu rakam, 62,2 milyar Avrodur. Bu ithalat içerisindeki en büyük pay Fransa’ya aittir. Hamburg eyaletinin ithalatında en önemli 10 ülke şu şekildir:

1. Fransa (9,9 Milyar Avro)
2. Çin (7,6 Milyar Avro)
3. ABD (7,4 Milyar Avro)
4. Hollanda (3,3 Milyar Avro)
5. Rusya (2,8 Milyar Avro)
6. İngiltere (2,5 Milyar Avro)
7. Polonya (2 Milyar Avro)
8. Belçika (1,97 Milyar Avro)
9. Bangladeş (1,56 Milyar Avro)
10. İtalya (1,55 Milyar Avro)

Diğer taraftan Çin Halk Cumhuriyeti Hamburg için çok önemli bir ticari partnerdir. Çin Halk Cumhuriyeti, Hamburg’un dış ticaretinde ve özellikle liman ticaretinde özel bir yere sahiptir. 2013 yılında Hamburg Ticaret Odasının yapmış olduğu bir araştırmada, Çin Halk Cumhuriyetinden gelip, Hamburg’da kurumsallaşan şirketlerin sayısı 506’yı bulmuştur. Bu şirketlerin %75’i (381 şirket) ticaret, %20’si (99 şirket) ise hizmet sektöründe faaliyet göstermektedir. Bundan dolayı Çin Halk Cumhuriyeti’nde yaşanan ekonomik gelişmeler, Hamburg’u doğrudan etkilemektedir.

Hamburg’un 2017 yılında en çok ithal etmiş olduğu 10 ürün:

1. Hava Taşıtları (12,9 Milyar Avro)

2. Petrol ürünleri (4,4 Milyar Avro)

3. Büro makineleri ve Bilgi İşlem Makineleri (2,1 Milyar Avro)

4. Su taşıtları (2 Milyar Avro)

5. Bakır Cevheri (1,97 Milyar Avro)

6. Pamuktan Giysiler, Örme, Örgü haricinde (1,3 Milyar Avro)

7. İpekten Örme Giysiler, Kimyasal Lifler hariç (1,23 Milyar Avro)

8. Kahve (1,21 Milyar Avro)

9. Elektrik Üreten ve Dağıtan Makineler (1,08 Milyar Avro)

10. Televizyon, Radyo vb. Elektronik Aletler (1,02 Milyar Avro)

1.3.Hamburg Limanı

Hamburg’da ticaretin merkezi Hamburg limanıdır. Hamburg Limanının faaliyete geçmesi dokuzuncu yüzyıla dayanmaktadır. 2016 yılı itibariyle Hamburg limanı 4.226 dönüm kara ve 2.919 dönüm su alanı ile birlikte toplam 7.145 dönümlük alanı kapsamaktadır. Hamburg limanı, uluslararası liman olarak hizmet vermekte ve konteyner haricinde her türlü malın elleçlenmesi yapılmaktadır. Dünyanın en modern terminalleri arasında olan limanda 4’ü konteyner terminali olmakla üzere toplam 42 terminal bulunmaktadır. Hamburg limanı, Rotterdam´dan sonra Avrupa'nın ikinci büyük limanı ve Almanya’nın en aktif lojistik merkezidir.

Hamburg limanı 2014 yılında konteyner taşımacılığında rekor kırmıştır. Bununla birlikte son dönemlerde Rusya’ya yönelik AB yaptırımları ve Çin Halk Cumhuriyeti’nde yaşanan ihracat düşüşlerinden dolayı 2015 yılında konteyner taşımacılığında bir önceki yıla göre % 9,3’lük bir düşüş görülmüştür. Ancak Hamburg limanı 2016 yılında tekrar büyüme trendine girmiş ve bir önceki yıla göre %1’lik bir artış yakalamayı başarmıştır. 2017 yılında ise %1’lik bir düşüş yaşanmış ve elleçlenen konteynır sayısı 8,8 milyon adete gerilemiştir.

Hamburg Limanı, Elleçlenen Konteyner Miktarı (2010-2017)

Yıl / İhracat (TEU) / İthalat (TEU) / Toplam (TEU) / Fark (%)

2010 / 3.821.092 / 4.076.644 / 7.897.736 / +% 12,7

2011 / 4.376.285 / 4.637.880 / 9.014.165 / +% 14,1

2012 / 4.271.876 / 4.592.020 / 8.863.896 / -% 1,7

2013 / 4.468.530 / 4.788.828 / 9.257.358 / +% 4,4

2014 / 4.708.831 / 5.019.835 / 9.728.666 / +% 5,1

2015 / 4.272.347 / 4.549.134 / 8.821.481 / -% 9,3

2016 / 4.301.326 / 4.605.491 / 8.906.817 / +%0,96

2017/4.236.728 / 4.578.741 / 8.815.469 / - %1

Çin Halk Cumhuriyeti, Hamburg ticareti için özel bir yere sahiptir. Bu önem limana ait istatistik değerlere de yansımıştır. Limandan geçen konteyner sıralamasında Çin Halk Cumhuriyeti açık ara ile ilk sırada yer almaktadır.

Ülke / 2016 (TEU) / 2017 (TEU) / Fark

Çin / 2.582.371 /2.619.452 / +%1,4

Rusya / 454.438 / 404.838/ -% 10

Singapur / 419.278 / 388.698/ -%7,2

Finlandiya / 361.305 / 311.708/ -%13,7

İsveç / 242.601 / 298.434/ +%23

İngiltere / 246.365 /236.985 / -%3,8

Güney Kore / 273.956 / 236.985 / -%13,4

Malezya /
285.547 / 220.975/ -%22,6

Polonya /214.428/ 219.405/ +%2,3

Birleşik Arap Emirlikleri / 234.091/ 214.959/ - %8,1

Hamburg limanı Avrupa liman ticaretinde önemini korumakla birlikte; yeni tip konteyner gemileri Elbe nehrinin derinliğinden dolayı limana yaklaşmakta zorlandıkları ve vakit kaybedildiği için halen rakiplerine karşı zayıflamaktadır. Hamburg Senatosu ve Hamburg Liman İdaresinin bu konudaki çalışmaları neticesinde Elbe nehrinin derinleştirmesi kararlaştırılmıştır. Bununla birlikte birçok STK konuyu mahkemeye taşımış olup, projenin akıbeti henüz netleşmemiştir